Dấu ngoặc kép là một trong những ký tự độc đáo của tiếng Việt, dùng dấu này đúng cách sẽ giúp câu văn trở nên sống động, thú vị và hay hơn. Vậy dấu ngoặc kép có tác dụng gì? Cách dùng của nó như thế nào? Hãy cùng imo2007 giải đáp trong bài viết dưới đây nhé.
Dấu ngoặc kép là gì?
Dấu ngoặc kép (một số nơi gọi là dấu ngoặc đôi hoặc dấu trích dẫn) là một trong những dấu câu được dùng để bao quanh một đoạn văn bản, một cụm từ hoặc một từ ngữ để chỉ ra rằng phần đó được trích dẫn từ một nguồn khác hoặc được sử dụng để thể hiện một ý kiến, một quan điểm của người viết. Dấu ngoặc kép thường được sử dụng trong văn viết, báo chí, văn thư và nhiều loại văn bản khác. Ngoài ra, dấu ngoặc kép được sử dụng khá nhiều để miêu tả sống động, đặc sắc một điều gì đó.
Dấu ngoặc kép có tác dụng gì?
Đọc qua khái niệm thì nhiều người vẫn còn chưa hình dung rõ tác dụng của nó, chúng mình sẽ nói cụ thể các tác dụng chính của dấu câu này như sau:
Dấu ngoặc kép có tác dụng trích dẫn một câu nói, lời nói của ai đó cho người khác
Ví dụ: Anh An hôm qua tâm sự với tôi rằng: “Hết tháng này tôi sẽ nghỉ việc để tự kinh doanh riêng”. Có thể thấy rằng, tôi ở đây đang thuật lại lời nói của anh An cho một người nào đó nghe.
Dấu ngoặc kép có tác dụng phóng đại, đánh dấu các từ ngữ mang ý nghĩa đặc biệt
Ví dụ: Việt Nam được xem như “con rồng” đang lên của Châu Á. Trong câu nói này, cụm từ con rồng được sử dụng trong dấu ngoặc kép để nhấn mạnh sự phát triển mạnh mẽ, thăng hoa của Việt Nam.
Cách dùng dấu ngoặc kép đúng cách
Việc sử dụng dấu ngoặc kép có ý nghĩa quan trọng trong văn viết, vì vậy bạn cần phải sử dụng chúng một cách cẩn thận. Sử dụng dấu ngoặc kép một cách bừa bãi có thể dẫn đến sự hiểu nhầm và khó khăn trong việc truyền đạt ý nghĩa.
Nên nhớ, khi sử dụng dấu ngoặc kép trong câu trích dẫn thì đừng quên dấu hai chấm. Nhiều người thường bỏ qua dấu này trước khi sử dụng dấu ngoặc kép để trích dẫn câu hoặc suy nghĩ của ai đó nên nhiều khi làm cho độc giả cảm thấy bối rối và không hiểu ý nghĩa của câu nói.
Việc bỏ qua dấu hai chấm khi trích dẫn chỉ được chấp nhận trong các trường hợp đặc biệt, do đó khi bạn muốn trích dẫn lời của người khác trong văn bản của mình, dấu hai chấm là bắt buộc và phải được đặt trước dấu ngoặc kép khi viết bằng tiếng Việt.
Ngoài ra dấu ngoặc kép được dùng khá nhiều để nhấn mạnh một cụm từ giúp câu văn hay hơn, tuy nhiên nếu bạn sử dụng cụm từ nhấn mạnh sai ngữ cảnh hoặc dùng dấu ngoặc kép nhấn mạnh vào những cụm từ khó hiểu thì cũng khiến câu nói trở nên tối nghĩa và khó hiểu đó nhé. Luôn nhớ điều này, cụm từ được nhấn mạnh trong dấu ngoặc kép phải là những từ phổ biến, dễ hiểu thì nó mới nâng tầm câu văn lên được.
Bài tập vận dụng
Bài 1: Hãy đặt dấu ngoặc kép vào đúng chỗ để đánh dấu lời trích dẫn của nhân vật
Tốt-tô-chan rất yêu quý thầy hiệu trưởng. Em mơ ước lớn lên sẽ trở thành một giáo viên của trường, làm mọi việc giúp đỡ thầy. Em nghĩ : Phải nói ngay điều này để thầy biết. Thế là, trưa ấy, sau buổi học, em chờ sẵn thầy trước phòng họp và xin gặp thầy. Thầy hiệu trưởng vui vẻ mời em vào phòng. Ngồi đối diện với thầy và hơi nghiêng đầu mỉm cười, cô bé nói một cách chậm rãi, dịu dàng, ra vẻ người lớn : Thưa thầy, sau này lớn lên, em muốn làm nghề dạy học. Em sẽ dạy học ở trường này.
Bài 2: Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong câu sau:
a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.
b) Kết cục, anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
Hướng dẫn giải
Bài 1: Tốt-tô-chan rất yêu quý thầy hiệu trưởng. Em mơ ước lớn lên sẽ trở thành một giáo viên của trường, làm mọi việc giúp đỡ thầy. Em nghĩ : “Phải nói ngay điều này để thầy biết”. Thế là, trưa ấy, sau buổi học, em chờ sẵn thầy trước phòng họp và xin gặp thầy. Thầy hiệu trưởng vui vẻ mời em vào phòng. Ngồi đối diện với thầy và hơi nghiêng đầu mỉm cười, cô bé nói một cách chậm rãi, dịu dòng, ra vẻ người lớn : “Thưa thầy, sau này lớn lên, em muốn làm nghề dạy học. Em sẽ dạy học ở trường này”.
Bài 2:
a) Dấu ngoặc kép được sử dụng để trích dẫn lời nói trực tiếp, như lời trực tiếp của con chó Vàng mà lão Hạc tưởng tượng ra.
b) Dấu ngoặc kép được sử dụng với ý mỉa mai, châm biếm, như khi kẻ hầu cận ông lí bị một người đàn bà đánh cho hết sức dễ dàng.
Hi vọng với bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ dấu ngoặc kép có tác dụng gì, chúc các bạn học tốt môn ngữ văn.
Xem thêm: Từ đồng nghĩa là gì? Các ví dụ thực tế về từ đồng nghĩa